یکم: هدف

روز گذشته سیاست‌های کلی «علم و فناوری» از سوی امام خامنه ای به نهادهای مربوطه ابلاغ گردید و با لبیک آقای دکتر ستاری معاون علمی آقای رئیس جمهور، امید می رود عزم دولت برای پیگیری این سیاست ها جدی باشد. در صدر این ابلاغیه تصریح شده که هدف آن «کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان» خواهد بود. بدیهی است دستیابی به این هدف نیازمند توجه به الزماتی است و دستیابی به هدفی بدون اهتمام به الزامات آن، سیاست ابلاغی را تنها به شعار و آرزو تبدیل می کند.

دوم: اعتماد

«جهاد مستمر علمی» برای دستیابی به این هدف نیازمند اعتماد و اتکال به نصرت الهی است. در عرصه علمی نیز مانند عرصه های دیگر سیاسی، اقتصادی و دفاعی، دشمن به سنگ اندازی های خود ادامه خواهد داد و جز این هم از دشمن انتظاری نیست. آنچه مورد انتظار است باور داشتن به «نصرت الهی» و سپس اتکا به توان داخلی و درون زا در تولید علم است. قطعا نصرت الهی همان گونه که متوجه فرد متقی است، به مدد نظام متکی بر تقوا هم خواهد آمد. اعتماد نظام متکی به تقوا، دستیابی به عرصه های علمی را «روزی» آن خواهد کرد حتی «از آن حیث که محاسبه» (طلاق:3) در نیاید. بدیهی است که جامعه ایمانی، بیش از جوامع دیگر در رشد علمی می تواند به مدد و بخشش خداوند امیدوار باشد به شرط آنکه به توان درون زای داخلی خود نیز اعتماد داشته باشد.

سوم: زیر ساخت ها

حرکت علمی کشور همانند حرکت در عرصه های دیگر قواعد و زیر ساخت هایی نیاز دارد که تا آنها مهیا نگردند، دیوار نقشه علمی بالا نخواهد رفت.

مدیریت مراکز علمی باید به جای آنکه محیط دانشگاهی و علمی را «جولانگاه حركتهای سیاسی» بداند، باید در خدمت فتح «قلّه‌های رفیع علمی» قرار گیرد. (امام خامنه ای. 19 آذر 92)

به علاوه دستگاههای تقنینی و اجرائی کشور برای این مهم باید ریل گذاری مناسبی داشته باشند.

چهارم: سرعت معقول

در فعالیت های علمی و تحقیقاتی باید سرعت معقول و با اتکا به منابع و ظرفیت های داخلی داشت. گاه شاهد تعلل در تخصیص چند میلیارد ناقابل برای پروژه های موثر و بزرگی مانند «رصد خانه ملی» و «ماهواره ملی» هستیم و گاه در جستجوی سراب تحقیقات، از پروژه های قابل دسترس عبور می کنیم. بدیهی است تعلل در کار پروژه های بزرگی مانند «رصد خانه ملی» به بهانه عدم تخصیص بودجه به رغم رهنمودها و توصیه های مکرر عالی ترین مسئولان نظام پسندیده نیست. چنانکه به بهانه اهتمام به «سراب تحقیقات» نسل چندم دانش هسته ای، گرفتار رها کردن پروژه های قابل دسترس شده ایم.