همه با هم - ضرب المثل سيستاني

وبلاگ طایفه پودینه نوشت: اَنوز سَر عروسی وَ گِل اَستَه این ضرب المثل وقتی به کار میره که یک ماجرایی طولانی بشه و ادامه پیدا کنه

نوكر نو ره مگيره وقتی کسی تازه جایی استخدام شود و در کار خود دقیق باشد

از سنگه که بدتو بییه سنگ دن گور تو میشو کنایه از اینکه از هرچیزی بدت میاد به سرت میاد

به جا ایکه بال مه بشی بار منی میخواستم بال من باشی بار من شدی

کُر کِ دَسیو وَ آلو نمِرَسه مِگَه تروشَ. کور که دستش به آلو نمیرسد میگوید ترش است یا مرد باش ، یا وه جوار ِ مرد باش اگر مرد نیستی و شجاعت دفاع از خودت را نداری ، در کنار آدم شجاع و مرد زندگی کن

دوستی و زور نمه شی یه،مهمونی و تقلید منظور اینه که جشن و مهمونی که به خاطر تقلید از دیگران بر گزار بشه آخر و عاقبت خوبی نداره. کنایه از کسیست که توان انجام کاری را ندارد و بهانه می آورد

حیوانات خانگی را تو لاغری و مرد را تو نداری( بی پولی) نمیشه شناخت وقتی پای ازمایش در میان باشد و فرد ازمایش شده از نظر مالی ضعیف باشد این ضرب المثل را به کار می برند

به شتر گفتند چرا شاشت (ادرار) از پسه (پشت )؟ گفت کدوم کارم از کسه ( کدام کارم شبیه کار دیگران است) و قتی کسی کاری را بد انجام بدهدوخود را متفاوت از دیگران بگیرد این ضرب المثل را به کار می برند

هرچه ته دیگ باشه با کفلیز (ملاقه)میاد بالا وقتی کسی قبل از انجام کار از نتیجه خوب دادن ان مطمئن باشد این ضرب المثل را به کار میبرند(یعنی نتیجه هر چیز در اخر ان معلوم میشود)

شو کرده خوبه ولي غبا شستن يو سخته کنايه ايست به عروسهاي تنبل و راحت طلب

جو که مجه سه و تجگ يو مه لومه رشد جو از جوانه اون پيداست(درست مثل سالي که نکوست از بهارش پيداست)

خار که از زميي مج َ اَ ، سريو تِز َ خار از همان زمان که رشد مي کند سرش تيز است يه کاربرد ديگه براي ان جملست که به کار برده مي شه .. اين که تند و تيزي هر کس از بچگي مشخص است

دراز شه گرا شه ، كوته شه نرسي اگر چيزي زياد(بلند) باشه ازمن رد مي شه و اگر كم (كوتاه) باشه به من نمي رسه معمولاً آدمهاي كم شانس اين ضرب المثل را در باره خود بكار مي برند

دوز وه کلاخه پره داره ..... يا دوز وه ريش خه پره داره دزد خودش را عاقبت لو مي دهد ..... يعني آثار جرمي که دزد از خودش به جا مي گذارد سبب برملا شدن دزد مي شود

ديگ و ديگ ميگه روتو سيه وقتي کسي کاري را انجام دهد و ديگري که خود آن کار را انجام دهد به فرد ديگر تذکر دهد اين به کار ميرود

ور آدم بي وايه پپه گوشته زماني به کار ميرود که کسي طعنه زند بر فقيري که چرا غذاي فقيرانه مي خورد

امسايه از امسايه بديو ميايه ميگه گوسله تو پو سگه منه گرفته همسايه از همسايه بدش مياد ميگه گوساله ات پاي سگم را گرفته زماني که کسي بهانه هاي غير منطقي مي آورد

يگ نه و آسوني نه از اوي که در موني مفهوم: لزوم جواب نه دادن وقتي که فردي جواب مثبت داده و پاي در گل گير کرده از روي پند به او گويند و يا زماني که مشورت ميکنند و آينده را مثبت نبينند اين مثل را به کار مي برند

از دس خا داده خه پو خا بجک وقتي که به آدم بد حسابي نسيه بدهند يا طرفي که مال ميخواهد و بد حساب است ميگويند اگه از دس خا بده بايد خه پو خل بجي

آواز دول از دور خوش استه وقتي که در مورد چيزي(شهري? فردي و ...) باور غلط وجود داشته باشد اين به کار ميرود

اول سوزو و خودخا بزه بد جوالدور و مردم نشون ميده که نبايد مردم را اذيت کرد و وقتي کسي ديگري را اذيت کند و پند نگيرد اين را به کار مي برند

اي نباشه ديگره چاقه نباشه لاغره زماني به کار ميرود که فردي براي انجام کاري بهانه مي آورد(ناز کسي را نکشيدن هم معني ميدهد)

مهمو از مهمو بديو ميايه صاب خونه از هردوتا مهمان از مهمان بدش مياد صاحبخانه از هردومفهومش روشن و واضحه

خره که مبره و عروسي ور خوشي نيه ور بار کشي استه خر رو که ميبرن عروسي براي خوشي نيست براي بار کشيه

باده که تند بييه زود مسته بادي که تند بياد زود مي ايستدمفهوم وقتي به کار مي رود که شخصي کاري را تند و با عجله و شوق زياد ولي عجله وار شروع کند

آلو از آلو رنگ ورمداره امسايه از امسايه پند الو از آلو رنگ ميگيره همسايه از همسايه پند مفهومش همون با ما نشيني ما شوي با ديگ نشيني سياه شوي است با ما نشيني ما شوي با ديگ نشيني سياه شوي مفهومش تاثير دو متغير بر روي هم

اسب خب از طوله نمريه کنجه خوب از قبيله اسب خوب از طويله نميرود و دختر خوب از قبيله (طايفه?? فاميل) مفهومش ماندن و ازدواج كردن دختر خوب در فاميل است

حساب به مثقال بخشش به خروار مفهوم: حساب بايد از روي دقت باشد سهمت را كه گرفتي از اون هر چه ميخواهي ببخش

چيزي كه به چون ديگري برود انگار به جوال كاه مي رود كاربرد: وقتي به كار ميرود كه كاري كه به ضرر ديگران است انجام دهيم

خوِ چوپو خونه خرابي مياره خواب چوپان خانه خرابي بار مي آورد كاربرد: زماني به كار ميرود كه كسي كاري ضرور را انجام نمي دهد و به ديگران و يا به خودش ضرر وارد مي شود

دسه كه نمتني بندي بوس كو دستي كه نمي تواني ببندي ببوس كاربرد: زماني به كار ميرود كه فردي در برابر ديگري قدرت ندارد و افراد ديگر به آن مي گويند كه تسليم شود

بونه زن گوزوك آرده جوه بهانه زن گوزو آرد جو است كاربرد: زماني به كار ميرود كه فردي بهانه اي غير منطقي مي آورد

يا کارکو باش يا کار و ره کو يا کار کن باش يا کار راه انداز مفهوم: اگه ميتوني برو کاري بکن براي ... و اگر نمي تواني کار کني حداقل کار را راه بنداز

بونه گوچه يه و کوم موکه يه بهانه بچه است به کام مادر است مفهوم کودکان بهانه بعضي از کار ها هتند در حالي که ديگران سود آن فعل را مي برند

از گوچگو لخشيدنو از کلونو بخشيده از بچه ها لغزيدن (اشتباه کردن و از بزرگان بخشيدن معني اش روشن است

وگالِ گُوشَك داره زده َ به جوال گوشه دار نزديك شده است وكنايه از آن است كه با با ازدواج خود يا فرزندانش از روي حساب وكتاب به جايي كه ثروت ومال زياد باشد خود را نزديك كرده است و در يك جمله كوتاه . با آدم ثروتمند ومايه داري وصلت نموده است

سزای قروته بنمک اوه گرمه سزای قروت بی نمک آب گرم هست/کنایه از اینکه سرانجام کار نازیبا ونادرست یک مواخذه وجریمه است. درکنار هر کاری قطعا نتیجه وجوابی در خور نیز وجود داره/بیشتر در بعد منفی بکار میرود تا پاداش دادن/یعنی زمانی که فردی کار نادرستی انجام داده باشد ومنتظر نتیجه رفتار منفی اش باشه/یا بعبارتی جواب تند به کارمنفی/جواب تند به فرد دارای رفتار تند و زننده

از دَ بر ِزه در دمو از دهان بریزه داخل دامن .کنایه از اینکه اگر قراره سود عاید کسی بشه بهتره که نصیب دوستان وآشنایان بشه.مثل چراغی مه به خانه لازمه به مسجد حرامه.باید به گونه ای عمل کنیم که اطرافیانمان هم سودبرسد

خره موسی اگه مکه بریه باز امو کره خره خر حضرت موسی اگر با سوارش به مکه برود در نهایت همان کره خر است یعنی ذات افراد تغییر نمی کنه کنایه از اینکه ذات بد نیکو نگردد چون که بنیادش بداست